Avrupa Birliği, "Hazırlık 2030" planı çerçevesinde Avrupa savunmasını güçlendirmek amacıyla 150 milyar avroluk yeni bir kredi fonu oluşturdu.
Ancak, fonların AB dışı silah alımları için kullanılıp kullanılmayacağı konusu Almanya ve Fransa arasında tartışmalara neden oldu.
Fon, yalnızca Avrupa içinde yapılan alımlar için kullanılacak ve ABD, Birleşik Krallık, Türkiye gibi ülkeler bu fonun dışında bırakılacak.
Bu düzenleme, Avrupa'nın savunma yeteneklerini güçlendirme çabalarının bir parçası olarak gündeme geliyor.
Almanya ve Fransa arasındaki görüş ayrılıkları ABD Başkanı Donald Trump’ın Washington’ın güvenlik garantilerini geri çekebileceği yönündeki uyarılarının ardından Avrupa, savunma kabiliyetlerini artırmayı hedefliyor.
Bu değişim, Avrupa liderlerini Soğuk Savaş’tan bu yana zayıflayan askeri üretim hatlarını yeniden canlandırmaya zorladı. 6 Mart tarihinde yapılan bir Avrupa Konseyi zirvesinde Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, planın Batı değerlerini paylaşan AB dışı ortaklara da açık olması gerektiğini belirtti.
Scholz, "Bizim için, destek alabilecek projelerin, Birleşik Krallık, Norveç, İsviçre veya Türkiye gibi AB’ye yakın işbirliği yapan ülkeler için de açık olması çok önemli." dedi.
Fransa’nın karşıt görüşü Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa’nın önceliğinin dış tedarikçilere bağlı kalmak yerine kendi savunma kabiliyetlerini geliştirmek olduğunu savundu.
Macron, "Fonlar, bir kez daha AB dışı olan yeni hazır kitlere harcanmamalı." dedi.
Macron ayrıca, Avrupa'nın savunma açıklarını ele alırken yerli yeteneklerin ve iş dünyasının desteklenmesi gerektiğini vurguladı. "Yöntem, zaten sahip olduğumuz en iyi iş insanlarını ve şirketleri belirlemektir." dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı, AB ülkelerini savunma sözleşmelerini gözden geçirmeye ve Avrupa tedarikçilerini önceliklendirmeye çağırdı.
Brüksel diplomatları endişeli Brüksel diplomatları, 150 milyar avro tutarındaki planın, AB’nin 1.5 milyar avroluk Avrupa Savunma Sanayi Programı’nı geciktiren aynı engellerle karşılaşabileceğinden endişe duyuyor.
Fransa'nın AB dışı bileşenlere yapılacak harcamaların sınırlandırılmasını istemesi, bu planın önündeki engellerden biri.
Fransa ayrıca, blok dışındaki fikri mülkiyet içeren ürünlerin yasaklanmasını da talep etti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, önerilen kredilerin yedi temel alana odaklanacağını belirtti.
Bunlar arasında hava ve füze savunması, topçuluk ve insansız hava araçları yer alacak.
Fonların, AB ülkelerinin "talep havuzlamasına, ortak satın alımlar yapmasına" ve "Ukrayna’ya derhal askeri destek sağlanmasına" yardımcı olması amaçlanıyor.
Büyüme potansiyeli ve olası değişiklikler Şu an için 150 milyar avro olarak belirlenen fonun ilerleyen süreçte 500 milyar avroya veya daha fazlasına çıkarılabileceği öngörülüyor.
Ancak, taslak teklif henüz nihai değil ve AB’ye üye 27 ülkenin oylamasına sunulmadan önce değişikliklere uğrayabilir.
